Het ontwerp

De Bibliotheek als huiskamer van Uithoorn

Een plek die mensen verbindt

includi (voorheen Aatvos bv) heeft opdracht gekregen om het ontwerp van de nieuwe bibliotheek te maken. Op deze pagina lees je welke ideeën zij meebrengen in het ontwerp.

Third Places
Includi is gespecialiseerd in de ontwikkeling van de ‘third place’: de derde plek naast school of werk en thuis. Het zijn vrij toegankelijke plekken waar mensen zowel alleen als met anderen naartoe kunnen gaan. Plekken om te verbinden en te ontmoeten, te studeren, werken, elkaar te helpen, te inspireren… Plekken waar je kort of lang kunt verblijven en waar gebruikers als het ware de ruimte kunnen overnemen en bepalen hoe deze wordt gebruikt.

Inrichting volgens heldere principes
In het ontwerp voor de Bibliotheek Uithoorn past Includi een aantal principes toe. Het eerste principe gaat over de belevenis. Het ontwerp van de bibliotheek bepaalt hoe mensen de tijd doorbrengen in deze ruimte. Die tijd moet aanvoelen als goed bestede tijd: het moet prettig zijn om er te verblijven.

Een ander principe gaat over betrokkenheid met de bezoekers. Om daarvoor te zorgen moet het ontwerp volgens psycholoog Aga Skorupka voldoen aan de volgende vier elementen:

  • zichtbaarheid (een bibliotheek moet aanwezig en toegankelijk zijn),
  • bruikbaarheid (gastvrij en duidelijk zonder toelichting),
  • veiligheid (zowel sociaal als fysiek),
  • comfort (esthetisch, akoestisch, visueel en fysiek).


    Wanneer deze factoren samenkomen, voelen bezoekers zich makkelijker betrokken.

    Van de buitenkant moet het pand een levendige indruk maken, zodat mensen van buiten de ruimte in worden getrokken. De ruimte moet bovendien zo ingericht zijn, dat je als bezoeker een soepel verlopende klantreis beleeft. Dat geldt zeker ook voor de nieuwe bibliotheek in Uithoorn.

  • Een aantal impressies

    De gebruiker bepaalt het programma
    Een ander principe dat includi toepast in het ontwerp, is de mogelijkheid om als gebruiker zelf de programmering te bepalen, Design for Programmability. Socioloog Ray Oldenburg, de grondlegger van het begrip ‘third places’, is hier duidelijk over: gebruikers moeten per definitie eigenaar kunnen worden van een plek en kunnen deelnemen aan activiteiten die worden aangeboden.

    Door gebruikers actief te betrekken bij de inhoud en tevens hun bijdrage aan de programmering te verwelkomen en stimuleren, bevorderen we dialoog en diversiteit. Dit vormen belangrijke doelstellingen van de bibliotheek. Het ruimtelijke ontwerp moet dus anticiperen op een deels onbekend en veelvuldig veranderend gebruik. Flexibiliteit en informaliteit vormen daarbij de basis.

    Omgeving als inspiratie
    Het interieur van de nieuwe bibliotheek biedt een informele omgeving met natuurlijk licht, invloeden uit de natuur en warme, karaktervolle en verrassende kleuren en materialen. Daarnaast is de lokale identiteit een inspiratiebron geweest voor het interieur.

    De huisjes langs de Amstel en de haven zijn op een subtiele manier terug te vinden in bijvoorbeeld de informaliteit van de kastenwand, de vorm van de cocoons en de overgangen van de vloer.

    includi werkt voor zowel opdrachtgevers in Nederland als op internationaal niveau. Het bureau ontwikkelde onder meer het interieur van de bekroonde jeugdbibliotheek Biblo Tøyen in Oslo (Noorwegen), OBA Bijlmerplein (Amsterdam) en de Kalk Bibliotheek in Keulen (Duitsland). www.includi.com

    Fotografie: Marco Heyda / includi bv